Landgoed en Huis te Westervelde
'De Tonckensborg'
Natuurbegraafplaats De Velden is gelegen op het landgoed en Huis te Westervelde en ligt deels ook in de plaats Zuidvelde. De familie Tonckens woont en werkt reeds 5 eeuwen op het landgoed. Leden van de familie uit vroegere generaties werkten in de rechterlijke macht, het provinciebestuur en als burgemeesters van Norg. Het huis, De Tonckensborg, staat in Westervelde en is in vroegere tijd in gebruik geweest als ambtswoning. Al in de middeleeuwen stond er een gebouw op deze plaats. Het huis is een paar maal grondig verbouwd. In 1964 gebeurt dat voor de laatste keer. Dan wordt de in de 19e eeuw aangebrachte verdieping weer verwijderd. Ook de omgeving is in de loop van de tijd veranderd. In 1680 zijn de lanen en grachten aangelegd. Na 1830 is men begonnen met het ontginnen van heidevelden. Diverse generaties van de familie plantten bos aan, waardoor het huis nu in een bosrijke omgeving staat.
Het landgoed heeft thans vier activiteiten: een melkveehouderij, bosbouw, agrarisch natuurbeheer en sinds begin 2019 Natuurbegraafplaats De Velden in Zuidvelde. In de jaren ‘60 van de vorige eeuw startte Bertus Tonckens een melkveebedrijf. Daarvoor was de boerenactiviteit beperkt tot voorzieningen met opbrengsten voor de bewoners van het huis. Met bosbouw worden de bossen onderhouden. Het landgoed beslaat nu 150 hectare. De huidige generatie heeft stukken bos teruggekocht die in vorige generaties zijn afgestoten, met het doel het landgoed weer zoveel mogelijk in oude luister te herstellen. De meest recente aankoop, het opnieuw verwerven van een stuk bos van 20 hectare in Huis ter Heide dat in het verleden werd verkocht, is gefinancierd met de opbrengst van de natuurbegraafplaats. Op het landgoed bevindt zich ten zuiden van de Tonckensborg een pinetum met bijzondere naaldbomen uit verschillende landen in Europa. Agrarisch natuurbeheer is het geheel aan inspanningen die landbouwers ondernemen om tot behoud of verbetering van de kwaliteit van de natuur en landschap te komen. Voorbeelden hiervan zijn het onderhoud van heggen en houtwallen. De meest recente activiteit is de natuurbegraafplaats die in 2019 startte. De gronden van het landgoed zijn het hele jaar door opengesteld voor publiek met wandel- en fietspaden. |